„Wesele” to dziś jedno z najdokładniej omawianych tekstów literackich na języku polskim w szkołach średnich. Jednocześnie jest to jedna z najbogatszych skarbnic tematów i motywów, z której każdy jest w stanie wyciągnąć coś, co uratuje go na maturze, czy to pisemnej, czy ustnej. Co sprawia, że „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest tak dobrym wyborem i każdy uczeń powinien je przynajmniej raz przeczytać?
„Wesele” jako obraz społeczeństwa przedwojennej Polski
Stanisław Wyspiański to doskonały obserwator rzeczywistości, w której żyje. Dzięki temu bez problemu opisuje wiele zjawisk społecznych na łamach swojej książki. Na szczególną uwagę zasługuje tu oczywiście relacja chłopów z inteligencją, która mimo panującej w tamtych czasach chłopomani wcale nie jest doskonała. Chłopi dalej gardzą inteligencją, a inteligencja chłopstwem, chociaż obie strony są dla siebie pozornie miłe. Zresztą tę kwestię poruszają dwa z sześciu duchów w dramacie, Upiór i Hetman, którzy stwierdzają, że takie bratanie się ze sobą od zawsze skłóconych klas nie przystoi żadnej ze stron, a Hetman wprost zarzuca Panu Młodemu zdradę swojego stanu.
Motywy historyczne w „Weselu”
Stanisław Wyspiański w swojej książce porusza wiele wątków historycznych, zaczynając już od średniowiecza, a kończąc na wydarzeniach mających miejsce kilka dekad przed akcją „Wesela”. Aby zrozumieć motywy i cele niektórych bohaterów, trzeba najpierw dowiedzieć się więcej o wydarzeniach historycznych, a którymi są związani. I tak mamy okazję powtórzyć swoją wiedzę o bitwie pod Grunwaldem, czasie panowania Jagiellonów, a nawet rabacji galicyjskiej, której na lekcjach historii nie poświęca się zbyt dużo czasu. Książka ukazuje też różne spojrzenia na te wydarzenia, dzięki czemu mamy szerszy obraz i różne perspektywy, które również przydadzą się na maturze.
Elementy fantastyczne w „Weselu”
Na maturze 2020 pojawił się temat elementów fantastycznych w tej książce i wbrew pozorom daje nam to spore pole do popisu. Zjawy, które pojawiają się w „Weselu”, to nie tylko postacie historyczne, ale także symboliczne i każda z nich reprezentuje pewne postawy życiowe, które można wpasować umiejętnie w każdy temat rozprawki. Tę lekturę trzeba po prostu przeczytać, choć może nam się na pierwszy rzut oka wydawać, że dobre opracowanie załatwi sprawę. To dlatego, że ważny jest też język, który autor stosuje w swojej książce oraz stylizację, w tym przypadku gwarową, która często jest poruszana na egzaminach maturalnych.
Obraz epoki i jej głównych problemów
„Wesele” to jednocześnie książka, która bardzo wyraźnie reprezentuje główne nurty Młodej Polski i sposób myślenia jej przedstawicieli. Oczywiście chłopomania to tylko wierzchołek góry lodowej, która staje się jeszcze większa, gdy zaczniemy ją dokładnie obserwować. Poza typowym wtedy mezaliansem, w tym wypadku małżeństwem chłopki i inteligenta, mamy również opisany sposób myślenia i postrzegania świata zarówno przez chłopów, jak i potomków szlachty. Obie grupy mają swoje racje i spojrzenia na świat, który warto poznać, jeśli chce się dobrze wypaść na egzaminie dojrzałości.